Start met de ervaringen van de bewoners

Stap 1: bewonersperspectief centraal

We beginnen met het samenbrengen van architecten die zelf in het opvangsysteem hebben gewoond. Hun verhalen, ervaringen, foto’s en persoonlijke inzichten vormen het uitgangspunt van het project, zodat elke ontwerpbeslissing is geworteld in echte ervaringen en niet in veronderstellingen.

Stap 2: co-creatieve ontwerpsessies

Op basis van deze ervaringen organiseerden we workshops met architecten en ontwerpers om te onderzoeken waar ontwerpinterventies de grootste impact konden hebben. Door gezamenlijke analyse en discussie kwam één cruciaal probleem duidelijk naar voren: het grote gebrek aan privacy in de opvanglocaties.

Stap 3: analyse van de opvanglocatie

Het gebouw is nooit ontworpen als woonruimte — de indeling werkt niet praktisch en de douches bevinden zich buiten in een container op het industrieterrein. Om toch persoonlijke ruimte te creëren, bedenken bewoners zelf oplossingen die vaak onveilig zijn. Deze problemen komen voor in noodopvanglocaties door het hele land, waar gebouwen worden gebruikt die nooit bedoeld zijn om langdurig in te wonen.

Stap 4: context specifieke uitdagingen formuleren

Slaapkamers zonder ramen
Grote slaapkamers waar tot wel twaalf mensen samenwonen
Industrieel lawaai en onaangename geuren vanuit de omgeving
Slechte ventilatie door het hele gebouw
Beperkte geluidsisolatie tussen verschillende ruimtes
Onlogische plattegrond die tot onpraktische kamerindelingen leidt

Stap 5: uitgebreid bewonersonderzoek

Om onze bevindingen uit de workshops te verifiëren, hebben we de bewoners uitgebreid bevraagd. Hun antwoorden bevestigden keer op keer dezelfde dringende behoefte: privacy. Deze bevestiging hielp ons om onze ontwerpinspanningen te concentreren op het enige stukje “persoonlijke” ruimte dat bewoners hebben: hun stapelbed.

“There is no personal space here, there are a lot of people and a lot of noise, which makes us feel irritated”

Stap 6: ontwerpweek

We organiseerden een intensieve driedaagse workshop met ons team van architecten die ervaring hebben in opvanglocaties, waarin we onderzochten hoe het ontwerp van bedden privacyproblemen kan oplossen en zo het dagelijks leven verbetert. De ideeën werden samengebracht in ons eerste prototype, opgebouwd uit mock-up materialen en gepresenteerd aan het Rode Kruis en andere experts uit de keten.

Stap 7: feedback van de bewoners

Nadat onze partner Planemos het eerste prototype had gebouwd, nodigden we bewoners van de opvang in Bleskensgraaf uit voor praktische tests en feedback. Ze verkenden het prototype, probeerden de functies uit en deelden waardevolle verbeteringen. Deze sessie leidde tot een constructieve dialoog en belangrijke verfijningen van het ontwerp.

“This is so much better! Finally I can sit up straight in my bed and
have personal space.”

De waarde van co-creatie

Als architecten hebben we de middelen om de leefomstandigheden te verbeteren—maar alleen als we ze eerst écht begrijpen. Niemand kent de realiteit van vluchtelingenopvang beter dan degenen die er wonen of hebben gewoond.

Dit project is volledig geworteld in samenwerking. Ons doel vanaf dag één is geweest om de kloof te overbruggen tussen ontwerpers, bewoners en beheerders.